EIU, Yapay Zekanın 2024 Falına Baktı!
- İrem Aycı
- Feb 1, 2024
- 6 min read
Hadi gelin bu kez fincanı yapay zeka için kaldıralım ve 2024 yılında bu alanda neler olacağının tahminlerini alalım.
Economist Intelligence 2024 yılında yapay zekanın jeopolitik ve siyasi olarak duracağı yeri açıkladı.
Önümüzdeki günlere global arenaya ışık tutan bu raporu sizler için yazdık…
İlk olarak EIU hakkında biraz bilgi verip hemen raporun detaylarına geçelim.
EIU, The Economist Group'un araştırma ve analiz bölümü olup uluslararası iş dünyası ve dünya meseleleri konusunda önde gelen bir kaynaktır. 1946'dan bu yana iş dünyası liderlerine fırsatları belirleme ve riskleri güvenle yönetme konusunda ilham veriyor.
Şirketler, hükümetler, finans kurumları ve akademik kuruluşlar için doğru ve tarafsız istihbarat sağlıyor.
Peki yapay zeka hakkında ne diyor:
🎲 Yapay zeka (AI) 2024 yılında teknoloji yatırımlarının merkezinde yer alacak, ancak jeopolitik ve düzenleyici zorluklarla karşılaşacak
🔮 Yapay zeka yatırımları 2024 yılında daha fazla şirketin deneyselliğin ötesine geçip gerçek kullanım durumlarını keşfedebilir. Bununla birlikte, teknolojinin birincil etkisinin siyaset üzerinde olması muhtemel, özellikle de ABD'de ve seçimlere sahne olan diğer ülkelerde...
🔮 Önde gelen yarı iletken* teknoloji şirketleri, jeopolitik gelişmeler nedeniyle Batı'da çeşitlenmeye devam edecektir. Fakat tabii ki büyük devlet destekleri açısından endişeler mevcut.
*Semiconductor şirketleri genellikle mikroçipler, transistörler, diyotlar ve benzeri bileşenleri üreterek bilgisayarlar, cep telefonları, otomobiller, ev aletleri ve diğer elektronik cihazlar için temel malzemeler sağlar. Bu şirketler, teknoloji sektöründe önemli bir rol oynarlar ve elektronik endüstrisinin gelişmesine katkıda bulunurlar. Örnek olarak Intel, Samsung, TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company) gibi şirketler semiconductor endüstrisinde öne çıkan firmalardır.
🔮 Regülatörler yapay zeka alanındaki gelişmelere ayak uydurmak için acele edecek, AB de bu alanda lider bir konum elde etmeye çalışacak. Veri, mahremiyet ve rekabet gibi diğer alanlar da bu kapsamda ele alınacak.
🔮 ABD ve Çin arasında teknoloji üzerindeki jeopolitik savaş devam edecek ve sonuçları diğer birçok ülkeyi etkileyecek.
🎲 Üretken yapay zekanın benimsenmesi hızlanacak, ancak en büyük etki siyasi olacak
Yapay zeka (AI) destekli bir dil modeli olan ChatGPT'nin Kasım 2022'de piyasaya sürülmesi, AI'yi demokratikleştirdi ve çoğu insan için kullanımı kolay hale getirdi.
Bu durum, ister start-up ister büyük teknoloji olsun, çok sayıda teknoloji şirketinin bu patlamadan yararlanmak istemesi nedeniyle üretken YZ'ye büyük yatırımlar yapılmasına yol açtı.
🔮 Bu yatırımlar 2024 yılında da devam edecek ve Meta (ABD), YZ talebini karşılamak için daha fazla veri merkezi ve sunucu açan şirketler arasında yer alacak. Ancak, yatırımcıların odak noktasının kârlılığa ve teknolojinin gerçek kullanım alanlarına kaymasını bekliyoruz.
🔮 Teknoloji şirketleri pandemi başladığından beri büyük harcamalar yaptı ve bu yatırımların yıl içinde kârlı hale gelmeye başlaması için baskı olacak.
🔮 Teknoloji dışı şirketler için yapay zekanın daha fazla benimsenmesi, teknolojinin net bir iş ihtiyacına uymasını gerektiriyor.
🔮 YZ, herhangi bir dijital dönüşüm stratejisinin kritik bir parçasıdır, ancak işletmelerin teknolojiyi kendi iyiliği için kullanmak yerine neden kullanmak istediklerini anlamaları gerekecektir.
🔮 Bu nedenle yapay zekanın kısa vadede en büyük etkisinin iş dünyasından ziyade siyaset üzerinde olmasını bekliyoruz.
🔮 ABD, AB, Hindistan ve Tayvan gibi ülkelerde 2024 yılında yapılması planlanan seçimlerle birlikte, üretken YZ ve üretebileceği sahte içerikler (metin, görüntü, ses ve video) yanlış bilgilendirmeyi artıracak ve siyasi sürece olan güveni aşındırarak meşruiyetini zayıflatacaktır.
🔮 ABD'de, 2016 seçimlerinde kullanılan sosyal medya manipülasyonunun daha da güçlenmesinden korkulduğu için, Kasım ayındaki başkanlık seçimleri öncesinde yapay zeka tarafından üretilen sahte siyasi reklamların yasaklanması için iki partili bir baskı var.
🔮 Bu sefer seçimlere yapılacak herhangi bir önemli müdahale, YZ'ye olan güveni daha geniş çapta etkileyecektir.
🎲 Yapay zeka genişlemesine rağmen yarı iletkenlere olan talep yumuşayacak
🔮Yapay zekaya yapılan yatırımlar 2024 yılında yarı iletkenlere olan talebi artıracak, ancak bu, genel tüketici elektroniği sektöründeki yumuşaklığı dengelemek için yeterli olmayacak.
🔮 Akıllı telefon satışları en iyi ihtimalle sabit kalmaya devam edecek ve aynı durumun kişisel bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar ve tabletler için de geçerli olması bekleniyor.
🔮 Veri merkezlerini de içeren yüksek performanslı bilgi işlem, elektrikli araç pazarının güçlü olmaya devam etmesi nedeniyle otomotiv sektöründeki teknoloji gibi daha iyi performans gösterecektir.
🔮 Çip piyasası da, Çinli üreticilerin ABD'nin olası yeni ihracat kontrolleriyle karşı karşıya kalırken yeterli envanter satın almaya çalışması nedeniyle Çin'in eski yarı iletkenlere ve ekipmanlara olan talebinden faydalanabilir.
🔮 Benzer bir eğilim, Huawei (Çin) ekipmanlarına yönelik ABD ve diğer yasakların 2020'deki pandemik çip kıtlığına katkıda bulunduğu 2018'den sonra da yaşandı.
🔮 Büyük sübvansiyonlar büyük üreticileri ABD veya Avrupa'da fabrika kurmaya ikna ettikçe yarı iletken üretimi çeşitlenmeye devam edecek.
🔮 TSMC (Tayvan), Intel (ABD) ve diğerleri şimdiden ABD, Almanya ve Fransa'da planlarını açıkladı ve daha fazlasının ABD CHIPS ve Bilim Yasası ve Avrupa Çip Yasası'nda sunulan toplam 100 milyar ABD dolarından yararlanması bekleniyor.
🔮 Ancak bu yeni üretimin pazara girmesi zaman alacak (örneğin Almanya'da 2027'den önce olmayacak) ve halihazırda Asya'da üretilen yarı iletkenlerle karşılaştırıldığında kapasite ve yenilik (çip boyutu) açısından sınırlı olacak.
AB liderliğindeki düzenleyiciler yapay zeka ve diğer teknolojilerle mücadele edecek
🔮 YZ ile ilişkili çoklu riskler (siyasi, sosyal ve ekonomik), politikaları oluşturanları, düzenlemeler ile ilgili aksiyona yöneltti.
🔮 AB, teknolojiye risk temelli bir yaklaşım getiren YZ Yasası taslağı ve ispat yükümlülüğünü kullanıcılara değil şirketlere yükleyecek olan YZ Sorumluluk Direktifi ile ön planda yer almakta.
🔮 Ancak jeneratif YZ'nin hızlı gelişimi, YZ Yasası'nın yeniden yazılmasına yol açarak inovasyona ayak uydurmanın zorluklarını gösterdi.
🔮 Dahası, mevcut taslak tüm temel modelleri yüksek riskli saydı ve pazara girmeden önce izleme ve kısıtlaycı olabilecek bir kayıt şartı getirdi.
🔮 Veriler (Veri Yasası ve Veri Yönetimi Yasası), gizlilik (Genel Veri Koruma Yönetmeliği) ve rekabet (Dijital Piyasalar Yasası-DMA) gibi diğer AB düzenlemeleri de yapay zeka pazarının gelişimi üzerinde etkili olacak.
🔮 DMA, Dijital Hizmetler Yasası (DSA) ile birlikte 2024 yılında tamamen uygulanabilir hale gelecek ve düzenleyicilere, özellikle daha fazla inceleme altında olacak en büyük şirketler için internet pazarında daha fazla söz hakkı verecek.
🔮 Yapay zeka da dahil olmak üzere tüm teknolojilere yönelik düzenlemelerin uygulanması 2024 yılında kritik önem taşıyacak.
🔮 ABD ayrıca 2023 yazında önde gelen YZ şirketleriyle gönüllü yönergeler üzerinde anlaştı, ancak bu, çok az veya hiç yaptırım mekanizması olmayan bir öz düzenleme modeli.
🔮 Diğer teknoloji düzenlemelerinde olduğu gibi, bölünmüş bir Kongre ve Cumhuriyetçiler ile Demokratlar arasındaki siyasi anlaşmazlıklar çoğu mevzuatın onaylanmasını engelleyecek.
🔮 Bu durum, Yüksek Mahkeme de dahil olmak üzere mahkemelere ve tek tek eyaletlere teknoloji endüstrisinin düzenlenmesinde büyük bir önem kazandıracak.
🔮 Çin'in YZ'ye ilişkin kuralları ilk olarak tavsiye algoritmalarının şeffaflığına odaklanırken, üretken YZ'ye ilişkin planlanan kuralları (Nisan 2023'te taslak olarak hazırlanmıştır) sorumluluk ve doğruluğa odaklanmaktadır.
YZ, ülke için stratejik bir önceliktir ve 2024 yılında katı bir kısıtlama olası değildir.
🔮 Ancak sosyalist değerler her zaman ön plandadır ve Komünist Parti'nin ana hedefi kontrolü elinde tutmak ve alternatif güç kaynaklarını önlemektir.
🎲 Jeopolitika teknolojiyi etkilemeye devam edecek
🔮 ABD ve Çin arasındaki teknoloji savaşı yapay zeka, çipler ve kuantum teknolojileri gibi alanlarda devam edecek.
🔮 Hem ABD hem de Çin'deki mevcut ihracat kontrolleri ve kısıtlamaları, pazarın çok fazla kesintiye uğramamasını sağlamak için açık uçludur. Ancak ABD'nin ulusal güvenliği ana gerekçe olarak kullanması nedeniyle kısıtlamalar konusunda ne kadar ileri gitmeye istekli olduğu belirsiz.
🔮 Çin'in ne kadar misilleme yapacağı ve diğer ülkelerin nasıl tepki vereceği de belirsiz.
🔮 ABD, Avrupa ve Asya'daki müttefikleri üzerinde açık bir liderlik göstermiştir. Örneğin, AB'yi Huawei'den gelen yatırımları kısıtlama konusundaki tutumunu değiştirmeye teşvik etti: Çinli telekom altyapı sağlayıcısının ürünleri 2024 yılında AB genelinde yasaklanabilir.
🔮 Ancak Avrupa ve Asya ülkeleri de Çin'i erişimlerini kaybetmek istemedikleri kilit bir pazar olarak görüyor ve daha fazla kısıtlama getirerek bu ülkeyi daha da kızdırmak istemeyebilirler.
🔮 Diğer ülkeler de kendi stratejik çıkarları ve bütçeleri doğrultusunda iki liderin oyununu oynamaya devam edecektir.
Neler takip edecek?
Apple Vision Pro.
🔮 Haziran 2023'te duyurulan Apple'ın ilk metaverse kulaklığı Vision Pro, 2024'ün başlarında tüketicilere sunulacak.
🔮 Fiyatı 3.499 ABD Doları olan bu ürün, 499,99 ABD Doları tutarındaki Meta Quest 3 gibi bazı rakiplerine kıyasla premium bir ürün.
🔮 Metaverse, son aylarda dikkatlerin yapay zekaya çevrilmesiyle birlikte parlaklığının bir kısmını kaybetti ve cihazın kısa vadede yüksek bir etkiye sahip olmasını beklemiyoruz.
🔮 Ancak uzun vadeli fırsatlar da göz ardı edilmemelidir.
Siber güvenlik ve dayanıklılık.
🔮 Tüm AB üye ülkeleri 17 Ekim 2024 tarihine kadar Ağ ve Bilgi Güvenliği (NIS) Direktifini uygulamak zorunda.
🔮 Siber güvenliğe odaklanan NIS Direktifi, şirketler ve kanun uygulayıcılar için kuralları uyumlu hale getirmenin yanı sıra temel sektörlerin sayısını 19'dan 35'e çıkarıyor.
🔮 Bu sektörlerdeki şirketlerin raporlama kuralları da dahil olmak üzere uymaları gereken daha fazla kural olacaktır.
🔮 NIS Direktif ayrıca, düzenleyici kurumun en ağır vakalarda 20 milyon Avro (21,5 milyon ABD Doları) veya şirket cirosunun %4'üne kadar ulaşan daha yüksek para cezaları uygulamasına izin vermektedir.
🔮 Diğer teknoloji düzenlemelerinin uygulanması. DSA ve DMA 2024 yılında AB'de tamamen uygulanabilir hale gelecek ve bu düzenlemeler kapsamında ilk davaların açılmasını bekliyoruz.
🔮 ABD'de büyük teknoloji şirketlerine karşı açılan bazı davalar ya 2024 yılında başlayacak (Adalet Bakanlığı'nın Google'ın reklam teknolojisi işiyle ilgili davası dahil) ya da sonuçlanacak (Federal Ticaret Komisyonu'nun Meta'ya karşı açtığı dava gibi).
🔮 Bu gelişmeler, mevcut kuralların düzenleyicilerin piyasayı yeniden şekillendirmesi için yeterli olup olmadığını ya da ABD'nin yeni kurallar getirmek için yasama organına ihtiyacı olup olmadığını belirleyecektir.
Uydu internet.
🔮 ABD merkezli Starlink ve İngiltere merkezli OneWeb, özellikle Asya'da telekom şirketleriyle ortaklıklarını genişletmeye devam edecek.
🔮 Hindistan'da, Starlink ve OneWeb'e uydu hizmetleri sunmak için lisans alan iki yerli şirket Jio ve Tata'nın yanı sıra Kanadalı Telesat da katılacağı için güçlü bir rekabet yaşanacak.
🔮 Avustralya'da Starlink ve OneWeb, hizmetlerini devlet tarafından işletilen Ulusal Genişbant Ağı dışında sunmaya başlamak için operatörlerle ortaklık kurdu.
EIU'nun 2024 yılında teknoloji ve telekom işletmeleri için hava durumu tahmini
Copyright © 2023 The Economist Intelligence Unit Limited
Comments